Η τολμηρή νωπογραφία που ανακαλύφθηκε αναπαριστά την ερωτική συνεύρεση της θρυλικής βασίλισσας της Σπάρτης με τον Δία, μεταμορφωμένο σε κύκνο
Μια σπάνιας ομορφιάς και καλλιτεχνικής τόλμης τοιχογραφία ήρθε στο φως στην Πομπηία. Η νωπογραφία (fresco) αναπαριστά την ερωτική συνεύρεση της θρυλικής βασίλισσας της Σπάρτης Λήδας με τον Δία, μεταμορφωμένο σε κύκνο.
To μοναδικό αυτό εύρημα είναι εξαιρετικά διατηρημένο και έχει εντυπωσιάσει τους αρχαιολόγους με τα πλούσια χρώματά του. Ανακαλύφθηκε σε τοίχο δωματίου ενός σπιτιού της αρχαίας Πομπηίας σχεδόν τυχαία και είναι αφιερωμένο σε έναν Ελληνικό μύθο που έχει εμπνεύσει σημαντικούς καλλιτέχνες εδώ και αιώνες.
Η τοιχογραφία προστίθεται στον ήδη πλούσιο κατάλογο ερωτικών έργων που βρέθηκαν τα τελευταία χρόνια ανάμεσα στα ερείπια της αρχαίας ρωμαϊκής πόλης.
Το νέο εύρημα είναι «εξαιρετικό και μοναδικό για την αισθησιακή θεματολογία του», λέει ο Massimo Osanna, διευθυντής του Αρχαιολογικού Πάρκου Πομπηίας μιλώντας για την σαγηνευτική απεικόνιση του μύθου.
«Η εικόνα είναι πολύ διαφορετική από άλλες πιο κοινές απεικονίσεις του μύθου που βρέθηκαν στην Πομπηία οι οποίες δεν απεικονίζουν συχνά τη σεξουαλική πράξη και συνήθως δείχνουν τη Λήδα να στέκεται ενώ ακολουθείται από τον κύκνο», δήλωσε ο Οsanna.
Ενώ oι αρχαιολόγοι δεν γνωρίζουν με με βεβαιότητα ποιος ήταν ο ιδιοκτήτης της οικίας που φιλοξενούσε την ερωτική τοιχογραφία του 1ου αιώνα, η πιο πιθανή θεωρία είναι ότι ανήκε σε έναν πλούσιο έμπορο.
Για την ώρα, λόγω της αστάθειας του κτίσματος, η πρόσβαση των επισκεπτών στο έργο δεν θα επιτραπεί, αλλά εξετάζεται η απομάκρυνσή του και η τοποθέτησή του σε μουσείο.
Η Λήδα και ο κύκνος
Σύμφωνα με την παράδοση, η Λήδα ήταν θυγατέρα του βασιλιά της Αιτωλίας Θέστιου ή κατ’ έναν άλλο μύθο γονείς της αναφέρονται ο Γλαύκος και η Λευκίππη. Η Λήδα ήταν σύζυγος του βασιλιά της Σπάρτης Τυνδάρεω, από τον οποίο γέννησε τρεις θυγατέρες, την Τιμάνδρα, την Κλυταιμνήστρα και τη Φιλονόη.
Ο πιο γνωστός μύθος για τη Λήδα αφηγείται ότι ο Δίας την είδε στις όχθες του ποταμού Ευρώτα και αισθάνθηκε γι’ αυτήν ακατανίκητο πόθο. Γι’ αυτό πήγε στην Αφροδίτη και της ζήτησε τη συμβουλή και την προστασία της. Η Αφροδίτη μεταμόρφωσε το Δία σε λαμπρό κύκνο και τον εαυτό της σε αετό και άρχισε να καταδιώκει τον κύκνο στην κοιλάδα του ποταμού. Ο Ζεύς-κύκνος καταδιωκόμενος ζήτησε καταφύγιο στην αγκαλιά της Λήδας, η οποία τον δέχτηκε τρυφερά και τον ζέστανε αλλά ακολούθησε η ένωση τους.
Μετά την πάροδο 9 μηνών η Λήδα γέννησε δύο αυγά τα οποία όμως περιείχαν δύο ζεύγη διδύμων και όχι κύκνους. Από το ένα γεννήθηκαν ο Πολυδεύκης και η ωραία Ελένη και από το άλλο ο Κάστωρ και η Κλυταιμνήστρα.
Σύμφωνα με άλλο μύθο από αυτή την ένωση γεννήθηκε μόνο η Ελένη ή η Ελένη από το ένα αυγό και οι Διόσκουροι, Κάστωρ και Πολυδεύκης, από το άλλο.
Κατ’ άλλον αρχαίο συγγραφέα, ο πατέρας της Λήδας ήταν ο Γλαύκος, ο γιος του Σίσυφου, που είχε πάει στη Λακεδαίμονα, ο οποίος γνωρίστηκε και έσμιξε ερωτικά με την Παντείδυια, που λίγο αργότερα παντρεύτηκε τον Θέστιο και γέννησε τη Λήδα. Η Λήδα όταν μεγάλωσε έγινε τόσο όμορφη που την πρόσεξε ο Δίας. Ο ύπατος των Θεών μεταμορφώθηκε σε κύκνο για να πετύχει την κατάκτησή της.
Ο Απολλόδωρος αναφέρει σχετικά με το μύθο της Λήδας: «Ο Τυνδάρεως κοιμήθηκε με τη Λήδα την ίδια βραδιά που αυτή είχε κοιμηθεί με τον Δία· και γέννησε τρία παιδιά. Πατέρας του Πολυδεύκη και της Ελένης ήταν ο Δίας και πατέρας του Κάστορα ο Τυνδάρεως ήταν. Ορισμένοι συγγραφείς ισχυρίζονται πως η Ελένη ήταν θυγατέρα του Δία και της Νέμεσης, που κάθε τόσο, για ν’ αποφύγει τον Δία, άλλαζε μορφή και μεταμορφώθηκε τελικά σε χήνα. Και τότε ο Δίας πήρε κύκνου μορφή και ενώθηκε μαζί της και γέννησε η Νέμεση ένα αυγό, που το βρήκε ένας βοσκός στο δάσος και το πήγε στη Λήδα, που σ’ ένα ερμάρι το ‘κλεισε. Κι όταν πέρασε η διορία, η Ελένη βγήκε από τ’ αυγό και η Λήδα τη μεγάλωσε σαν θυγατέρα της.»